હવે ચૂંટણી કમીશનરો નિમશે પીએમ - ચીફ જસ્‍ટીસ

News of Friday, 3rd March 2023

હવે ચૂંટણી કમીશનરો નિમશે પીએમ - ચીફ જસ્‍ટીસ - વિપક્ષી નેતા

સુપ્રીમ કોર્ટે આપ્‍યો આદેશ : મુખ્‍ય ચૂંટણી કમીશનર અને ચૂંટણી કમીશનરો નિયુક્‍તિને લઇને દાખલ થઇ'તી અરજી : ચૂંટણી કમીશનરોની નિમણૂકની પ્રક્રિયા બદલાશે

નવી દિલ્‍હી તા. ૨ : દેશના મુખ્‍ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટે એક પેનલની રચના કરવામાં આવશે. આ પેનલમાં વડાપ્રધાન ઉપરાંત વિપક્ષના નેતા અને મુખ્‍ય ન્‍યાયાધીશને પણ સામેલ કરવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્‍દ્ર સરકારને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટે સંસદમાં કાયદો લાવવાનું સૂચન કર્યું છે.જયાં સુધી કાયદો ન બને ત્‍યાં સુધી આ પેનલ નિમણૂંકો કરશે. કેસની સુનાવણી દરમિયાન જસ્‍ટિસ કેએમ જોસેફે કહ્યું, ‘મુખ્‍ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક માટે પીએમ, વિપક્ષના નેતા અને મુખ્‍ય ન્‍યાયાધીશને પેનલમાં સામેલ કરવા જોઈએ.' ભરતી પ્રક્રિયાનો કાયદો ઘડાય ત્‍યાં સુધી આ વ્‍યવસ્‍થા લાગુ રહેશે. દેશના મુખ્‍ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટે એક પેનલની રચના કરવામાં આવશે. આ પેનલમાં વડાપ્રધાન ઉપરાંત વિપક્ષના નેતા અને મુખ્‍ય ન્‍યાયાધીશનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્‍દ્ર સરકારને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટે સંસદમાં કાયદો ઘડવાનું સૂચન કર્યું છે. જયાં સુધી કાયદો ન બને ત્‍યાં સુધી આ પેનલ નિમણૂંકો કરશે. કેસની સુનાવણી દરમિયાન જસ્‍ટિસ કેએમ જોસેફે કહ્યું, ‘મુખ્‍ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક માટે પીએમ, વિપક્ષના નેતા અને મુખ્‍ય ન્‍યાયાધીશને પેનલમાં સામેલ કરવા જોઈએ.' જયાં સુધી નિમણૂક પ્રક્રિયા માટે કાયદો ન બને ત્‍યાં સુધી આ સિસ્‍ટમ અમલમાં રહેશે. સુપ્રીમ કોર્ટની પાંચ જજોની બેન્‍ચે સર્વસંમતિથી આ ચુકાદો આપ્‍યો છે. બેન્‍ચે કહ્યું કે ચૂંટણી નિષ્‍પક્ષ રીતે થવી જોઈએ. આ માટે ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂકમાં કોઈ વિવાદ ન થવો જોઈએ અને આનાથી લોકોનો વિશ્વાસ વધશે. ખંડપીઠે કહ્યું કે લોકશાહી લોકોના વોટ પર ચાલે છે અને તેથી તે મહત્‍વનું છે કે ચૂંટણી વિવાદોથી મુક્‍ત હોય અને નિષ્‍પક્ષ રીતે હાથ ધરવામાં આવે. કહો કે સી.બી.આઈડિરેક્‍ટરની પસંદગી માટેની પ્રક્રિયા સમાન છે. જેમાં વડાપ્રધાન, વિપક્ષના નેતા અને ચીફ જસ્‍ટિસ સામેલ છે. આવી સ્‍થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણયથી ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂકમાં સરકારની દખલગીરી ઓછી થશે. જસ્‍ટિસ કેએમ જોસેફની અધ્‍યક્ષતાવાળી બેંચે સર્વાનુમતે ચુકાદો આપ્‍યો હતો કે ચૂંટણી કમિશનરો જયાં સુધી ન બનાવે ત્‍યાં સુધી પેનલ બનાવવી વધુ સારું રહેશે.જો કોઈ એક પક્ષને બમ્‍પર બહુમતી મળે અને લોકસભામાં કોઈપણ પક્ષ મુખ્‍ય વિપક્ષી પક્ષ હોય. જો દરજ્જો આપવામાં નહીં આવે તો વિપક્ષમાં સૌથી મોટા પક્ષના નેતાને પેનલમાં લેવામાં આવશે. ખંડપીઠે આ નિર્ણય અરજીઓની સુનાવણી દરમિયાન આપ્‍યો હતો, જેમાં કહેવામાં આવ્‍યું હતું કે ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક માટે કોલેજિયમ જેવી સિસ્‍ટમ હોવી જોઈએ. જેમાં સરકાર સિવાય અન્‍ય ઘણા સભ્‍યો હોવા જોઈએ અને તેમના અભિપ્રાયના આધારે પણ નિમણૂકનો નિર્ણય લેવા જોઈએ.