નવી દિલ્હી,તા. ૭: નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS)-૫ના તાજેતરના આંકડા દર્શાવે છે કે દેશમાં ચારમાંથી એક ભારતીય મેદસ્વી છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે, મહિલાઓનું વજન ૨૧ ટકાથી ૨૪ ટકા સુધી નોંધપાત્ર રીતે વધ્યું છે, જયારે પુરુષોમાં તે ૧૯ ટકાથી વધીને ૨૩ ટકા થયું છે. સ્થૂળતાની સમસ્યા ખૂબ જ ચિંતાજનક બની ગઈ છે કારણ કે તેના કારણે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ, લીવર સંબંધિત બીમારીઓ વધી રહી છે અને તેનાથી હાર્ટ એટેકનો ખતરો પણ વધી રહ્યો છે. દેશમાં મેદસ્વી લોકોની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી હોવાનું પણ ડોક્ટરો જણાવી રહ્યા છે.
ફોર્ટિસ હોસ્પિટલ, નોઈડાના એડિશનલ ડાયરેક્ટર (ગેસ્ટ્રોઈન્ટેસ્ટાઈનલ અને લેપ્રોસ્કોપિક સર્જરી) વી.એસ. ચૌહાણ કહે છે, ‘ભારતમાં લગભગ ૨૫ ટકા પુરુષો અનેસ્ત્રીઓનું વજન વધારે છે. આ શહેરી રોગચાળાથી યુવાનો પીડિત છે તે ખૂબ જ ચિંતાજનક સ્થિતિ છે.
કેરળ, આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, આંધ્ર પ્રદેશ, ગોવા, સિક્કિમ, મણિપુર, દિલ્હી, તમિલનાડુ, પુડુચેરી, પંજાબ, ચંદીગઢ અને લક્ષદ્વીપમાં ત્રીજા કરતા વધુ મહિલાઓ (૩૪-૪૬%) વધારે વજન ધરાવે છે. પાતળીસ્ત્રીઓનું પ્રમાણ શહેરી વિસ્તારો (૧૩%) કરતાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં (૨૧%) વધારે છે. બીજી બાજુ, સ્થૂળતાના સંદર્ભમાં, આ વલણ ઉલટું જોવામાં આવે છે એટલે કે સ્થૂળતાનો દર શહેરી વિસ્તારોમાં ૩૩ ટકા છે જયારે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ૨૦ ટકા છે.
પરિવારોની સંપત્તિમાં વૃદ્ધિ સાથે, પાતળાસ્ત્રીઓનું પ્રમાણ પણ ધીમે ધીમે દ્યટ્યું છે, જેના કારણે જાડીસ્ત્રીઓનું પ્રમાણ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. ઝારખંડ અને બિહાર (દરેક ૨૬ ટકા)માં પાતળીસ્ત્રીઓનું પ્રમાણ સૌથી વધુ છે, ત્યારબાદ ગુજરાત, દાદરા અને નગર હવેલી અને દમણ અને દીવ (દરેક ૨૫ ટકા) છે.
મેદસ્વી મહિલાઓનું સૌથી વધુ પ્રમાણ પુડુચેરી (૪૬ ટકા), ચંદીગઢ (૪૪ ટકા), દિલ્હી, તમિલનાડુ અને પંજાબ (દરેક ૪૧ ટકા) અને કેરળ અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ (દરેક ૩૮ ટકા)માં જોવા મળે છે.
દુર્બળ પુરુષોનું પ્રમાણ શહેરી વિસ્તારોમાં (૧૩%) કરતાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં (૧૮ ટકા) વધારે છે, જયારે શહેરી વિસ્તારોમાં વધુ વજનવાળા પુરુષોનું પ્રમાણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ૧૯ ટકાની સરખામણીએ ૩૦ ટકા સુધી છે. જેમ જેમ સંપત્તિના દરમાં વધારો થયો તેમ, દુર્બળ પુરુષોની સંખ્યામાં દ્યટાડો થયો અને વધુ વજનવાળા પુરુષોનું પ્રમાણ વધ્યું. બિહારમાં દુર્બળ પુરૂષોનું સૌથી વધુ પ્રમાણ (૨૨ ટકા) છે, ત્યારબાદ મધ્યપ્રદેશ અને ગુજરાત (પ્રત્યેક ૨૧ ટકા) છે. આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ (૪૫%) વધુ વજનવાળા પુરુષોનું સૌથી વધુ પ્રમાણ ધરાવે છે, ત્યારબાદ પુડુચેરી (૪૩%) અને લક્ષદ્વીપ (૪૧%) આવે છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ૫ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોના સ્ટંટિંગનું સ્તર ઘટ્યું છે અને છેલ્લા ચાર વર્ષમાં તે ૩૮ ટકાથી ઘટીને ૩૬ ટકા પર આવી ગયું છે. ‘૨૦૧૯-૨૧માં શહેરી વિસ્તારો (૩૦ ટકા) કરતાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં (૩૭ ટકા) બાળકોમાં સ્ટન્ટિંગ અથવા સ્ટંટિંગનો દર વધુ છે,' તે જણાવે છે. ઊંચાઈમાં વધારાના દરમાં તફાવત સૌથી ઓછો પુડુચેરીમાં (૨૦ ટકા) અને સૌથી વધુ મેદ્યાલયમાં (૪૭ ટકા) છે. હરિયાણા, ઉત્તરાખંડ, રાજસ્થાન, ઉત્તર પ્રદેશ અને સિક્કિમ (૭ ટકા), ઝારખંડ, મધ્યપ્રદેશ અને મણિપુર (દરેક ૬ ટકા) અને ચંદીગઢ અને બિહાર (દરેક ટકા)એ સ્ટંટિંગના દરમાં દ્યટાડો દર્શાવ્યો છે.