Gujarati News

વોશિંગ્‍ટનઃ અવકાશમાં મુસાફરી કરનારાઓના મન પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. અમેરિકન સ્‍પેસ એજન્‍સી નાસાના નવા રિસર્ચમાં વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્‍યું કે અંતરિક્ષમાં જનારા મુસાફરોના મગજમાં ગુરુત્‍વાકર્ષણ ન હોવાના કારણે અલગ-અલગ રીતે ફેરફાર કરવામાં આવે છે. સંશોધકોના જણાવ્‍યા અનુસાર, મિશન દરમિયાન ઇન્‍ટરનેશનલ સ્‍પેસ સ્‍ટેશન (ISS) અથવા નાસાના સ્‍પેસ શટલમાં મુસાફરી કરતા મુસાફરો લગભગ છ મહિના સુધી ચાલ્‍યા હતા, મગજના વેન્‍ટ્રિકલ્‍સ નાસાએ પુરૂષ અને સાત મહિલા અવકાશયાત્રીઓ પર અભ્‍યાસ કર્યો હતો ,(સેરેબ્રલ વેન્‍ટ્રિકલ્‍સ) અનુભવી વિસ્‍તરણ. ફ્‌લોરિડા યુનિવર્સિટીના ફિઝિયોલોજીના પ્રોફેસર અને સંશોધનના વરિષ્ઠ લેખક રશેલ સીડલર કહે છે કે સેરેબ્રલ વેન્‍ટ્રિકલ્‍સના વિસ્‍તરણથી મગજની પેશીઓ સંકોચન થાય છે, જેના કારણે અવકાશયાત્રીઓ માટે સ્‍વાસ્‍થ્‍ય સમસ્‍યાઓ થાય છે.

સંશોધનમાં યુએસ, કેનેડિયન અને યુરોપીયન સ્‍પેસ એજન્‍સીઓના ૨૩ પુરૂષ અને મહિલા અવકાશયાત્રીઓ સામેલ હતા, જેમની સરેરાશ ઉંમર ૪૭ વર્ષ હતી. તેમાંથી લગભગ બે અઠવાડિયા માટે ૮ મુસાફરો, છ માટે ૧૮ મુસાફરો  મહિના અને ચાર મુસાફરો એક વર્ષના અવકાશ મિશન પર હતા. ટૂંકા મિશન પરના પ્રવાસીઓના સેરેબેલર વેન્‍ટ્રિકલ્‍સમાં ઓછા ફેરફારો થયા હતા, જયારે ૬ મહિના કે તેથી વધુ મિશન ધરાવતા અવકાશયાત્રીઓને મગજની અસર હતી

માનવ મગજની વેસ્‍ક્‍યુલર સિસ્‍ટમમાં વાલ્‍વ હોય છે જે ગુરુત્‍વાકર્ષણને કારણે પગમાં પ્રવાહીને એકઠા થતા અટકાવે છે. માઇક્રોગ્રેવિટીમાં વિપરીત થાય છે. એટલે કે, પ્રવાહી માથા તરફ વળે છે. માઇક્રોગ્રેવિટી અન્‍ય શારીરિક વિકૃતિઓ પણ પેદા કરે છે. જેમાં હાડકાં, સ્‍નાયુઓ, હૃદય, કાન અને આંખો સંબંધિત સમસ્‍યાઓનો સમાવેશ થાય છે. હુમલા બાદ તેનું મન સામાન્‍ય થવામાં ત્રણ વર્ષ જેટલો સમય લાગે છે. સંશોધકોએ સૂચન કર્યું કે તેનાથી બચવા માટે અવકાશ મિશન ઓછા સમયગાળામાં પૂર્ણ કરવા જોઈએ. અવકાશમાં સૌર કિરણોત્‍સર્ગને કારણે કેન્‍સરનું જોખમ પણ છે. સેરેબ્રલ વેન્‍ટ્રિકલ્‍સ એ મગજની મધ્‍યમાં આવેલી જગ્‍યાઓ છે જેમાં સેરેબ્રોસ્‍પાઇનલ ફ્‌લુઇડ નામનું પ્રવાહી હોય છે.(