Gujarati News

Gujarati News

News of Saturday, 11th June 2022

ભ્રામક વિજ્ઞાપનો થકી ગ્રાહકોને ઠગતી કંપનીઓ પર સરકાર ચલાવશે કાયદાનો ચાબુકઃ ફ્રીમાં બીજી પ્રોડકટ આપતી જાહેરાતો બંધ

સરકારે બહાર પાડી નવી ગાઇડલાઇન્‍સઃ એડ કરતા એકટર ઉપર પણ કાર્યવાહી : વારંવાર નિયમ તોડવા પર લાગશે ૫૦ લાખનો દંડઃ વિજ્ઞાપન બનાવનારા પર લાગશે ૩ વર્ષનો પ્રતિબંધ

નવી દિલ્‍હી, તા.૧૧: કેન્‍દ્ર સરકારે બાળકોને નિશાના બનાવતી ભ્રામક વિજ્ઞાપનો પર કાબુ મેળવવા માટે નવા દિશા-નિર્દેશો બહાર પાડયા છે. જે હેઠળ કોઇ પ્રોડકટની ખરીદી પર ફ્રીમાં બીજી પ્રોડકટ આપતી જાહેરાતો ઉપર પ્રતિબંધ રહેશે. કોઇ વિજ્ઞાપનમાં સ્‍વાસ્‍થ્‍ય માટે જોડાયેલ ખોટી માહિતી બતાડતા એકટર ઉપર પણ કડક કાર્યવાહી થશે. બંને પાર્ટીઓ પર પહેલીવાર ૧૦ લાખનો દંડ લાગશે,  વારંવાર નિયમ તોડવા પર ૫૦ લાખનો દંડ થશે. સાથે જ વિજ્ઞાપન બનાવનાર પર ૩ વર્ષનો પ્રતિબંધ પણ ફરમાવશે. કેન્‍દ્રિય ઉપભોકતા સંરક્ષણ ઓથોરીટીની ગાઇડલાઇન્‍સમાં કહેવાયુ છે કે વિજ્ઞાપનો ઉપર નજર રખાશે કે તે કયાંક ખોટા વચનો અને મુરખ તો નથી બનાવતીને, કોઇ પ્રકારની લાલચ આપીને પ્રોડકટ ખરીદવા માટે રાજી કરવાની રીત પણ અજમાવી નહિ શકાય. કોઇ પણ પ્રોફેશ્‍નલને સ્‍વસ્‍થ્‍ય સંબંધી પ્રોડકટની વિજ્ઞાપન કરવાની પરવાનગી પણ નહિ અપાય. ગ્રાહકોને ચૂનો લગાડતી વિજ્ઞાપનો ચલાવવાનું સરળ નહિ હોય.

કેન્‍દ્ર સરકારે શુક્રવારે ગેરમાર્ગે દોરતી જાહેરાતોને રોકવા માટે નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે, જેથી કરીને આવી જાહેરાતો દ્વારા પ્રચારિત સંદેશાઓથી શોષણ પામેલા અથવા -ભાવિત થયેલા ગ્રાહકોને સુરક્ષિત કરી શકાય, ખાસ કરીને બાળકોના સંબંધમાં. આ માર્ગદર્શિકાઓમાં, કંપનીઓને સ્‍વાસ્‍થ્‍ય અને પોષક લાભો વિશે ખોટા દાવા કરવાથી રોકવા અને બાળકોને ભેટ વગેરે આપીને સામાન અને સેવાઓ લેવા માટે સમજાવવાની જોગવાઈ છે. ભ્રામક હોવા ઉપરાંત, આવી જાહેરાતો ગ્રાહકોના વિવિધ અધિકારોનું પણ ઉલ્લંઘન કરે છે જેમ કે માહિતી મેળવવાનો અધિકાર, પસંદ કરવાનો અધિકાર અને સંભવિત અસુરક્ષિત ઉત્‍પાદનો અને સેવાઓ સામે રક્ષણ મેળવવાનો અધિકાર.

ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે ‘ભ્રામક જાહેરાતો નિવારણ અને જાહેરાતો માટે જરૂરી સાવચેતી માર્ગદર્શિકા - ૨૦૨૨: માં બાળકોને લક્ષ્યાંકિત કરતી જાહેરાતો અંગે ૧૯ જોગવાઈઓ કરી છે. નવી માર્ગદર્શિકા શુક્રવારથી અમલમાં આવી છે અને ઉલ્લંઘનના કિસ્‍સામાં, કેન્‍દ્રીય ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદા હેઠળ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. કન્‍ઝ્‍યુમર પ્રોટેક્‍શન એક્‍ટ, ૨૦૧૯ની કલમ ૨ (૨૮) હેઠળ ગેરમાર્ગે દોરનારી જાહેરાતને પહેલાથી જ વ્‍યાખ્‍યાયિત કરવામાં આવી છે. વર્તમાન માર્ગદર્શિકા લોભ અથવા પ્રલોભન સાથેની જાહેરાત, અન્‍ય ઉત્‍પાદનોની આડમાં ભ્રામક જાહેરાતઁને વ્‍યાખ્‍યાયિત કરે છે.

જે જાહેરાતો ભ્રામક ગણાશેઃ મીડિયાને માહિતી આપતાં ગ્રાહક બાબતોના સચિવ રોહિત કુમાર સિંહે જણાવ્‍યું હતું કે મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયની ભલામણને પગલે, બાળકોને નિશાન બનાવતી ભ્રામક જાહેરાતોને રોકવા માટે વિગતવાર જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે. નવી માર્ગદર્શિકા અનુસાર, માન્‍યતા પ્રાપ્ત સંસ્‍થા દ્વારા યોગ્‍ય રીતે અને વૈજ્ઞાનિક રીતે પ્રમાણિત કર્યા વિના કોઈપણ આરોગ્‍ય, પોષણ અથવા લાભો અંગેના દાવા કરતી જાહેરાતોને ગેરમાર્ગે દોરનારી ગણવામાં આવશે.

દંડ અને સજાઃ માર્ગદર્શિકાના ઉલ્લંઘન માટે દંડનો પણ સ્‍પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. સેન્‍ટ્રલ કન્‍ઝ્‍યુમર પ્રોટેક્‍શન ઓથોરિટી (ઘ્‍ઘ્‍ભ્‍ખ્‍) કોઈપણ ભ્રામક જાહેરાત માટે ઉત્‍પાદકો, જાહેરાતકર્તાઓ અને સમર્થન આપનારાઓ પર ૧૦ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ લાદી શકે છે. આ પછી પણ જો નિયમોનું ઉલ્લંઘન થાય છે તો ઘ્‍ઘ્‍ભ્‍ખ્‍ ૫૦ લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ લગાવી શકે છે. ઓથોરિટી ભ્રામક જાહેરાતને પ્રમોટ કરતી વ્‍યક્‍તિને ૧ વર્ષની મુદત માટે અને ત્‍યારપછીના ૩ વર્ષ સુધીના સમયગાળા માટે ઉલ્લંઘન માટે અન્‍ય કોઈપણ ઉત્‍પાદનનો પ્રચાર કરવાથી પ્રતિબંધિત કરી શકે છે.

(10:39 am IST)