મધ્યમવર્ગ બદલી રહ્યો છે દેશની તસ્વીર
દેશના નાના શહેરો પણ કમાણીના મામલે પાછળ નથીઃ વાર્ષિક ૫ થી ૩૦ લાખ સુધીની આવકવાળા મધ્યમવર્ગમાં છે : સુરત જેવા શહેરમાંથી પણ બહાર આવી રહ્યા છે સુપર રિચ
નવી દિલ્હી, તા.૩૦: દેશનો મધ્યમ વર્ગ આર્થિક વિકાસને વેગ આપવા માટે કામ કરી રહ્યો છે. જે રીતે ઝડપી શહેરીકરણ વધી રહ્યું છે, તે મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો પણ લાવી રહ્યું છે. દેશના નાના શહેરો પણ હવે વિકાસના કેન્દ્રો તરીકે ઉભરી રહ્યા છે. દેશના નાના શહેરોના લોકો પણ કમાણીના મામલામાં પાછળ નથી. આ જ કારણ છે કે સુપર રિચ લોકો હવે સુરત જેવા નાના શહેરોમાંથી આવી રહ્યા છે. સુરતને ગુજરાતના ટેક્સટાઈલ સિટી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વર્ષ ૨૦૧૫-૧૬ અને ૨૦૨૦-૨૧ વચ્ચે સુરતમાં અતિ સમળદ્ધ પરિવારોની સંખ્યામાં ખૂબ જ ઝડપથી વધારો થયો છે. થિંક ટેન્ક પીપલ રિસર્ચ ઓન ઈન્ડિયાઝ કન્ઝ્યુમર ઈકોનોમી (-ાઈસ) દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેમાં ચોંકાવનારા આંકડા સામે આવ્યા છે. આ સર્વેમાં દેશના શહેરોમાં થઈ રહેલા બદલાવની માહિતી આપવામાં આવી છે.
આ સર્વે ૧૦ લાખથી વધુ વસ્તીવાળા ૬૩ શહેરોમાં વર્ષ ૨૦૨૧માં કરવામાં આવ્યો છે. સર્વે અનુસાર, દેશની કુલ વસ્તીમાંથી ૨૭ ટકા મધ્યમ વર્ગ અને ૪૩ ટકા અમીરો આ શહેરોમાં રહે છે. સર્વે અનુસાર, આ શહેરો દેશની ઘરગથ્થુ નિકાલજોગ આવકના ૨૯ ટકા, કુલ ખર્ચના ૨૭ ટકા અને કુલ બચતના ૩૮ ટકા જનરેટ કરે છે. આ સર્વેમાં વર્ષ ૨૦૨૦-૨૧માં ઘરની વાર્ષિક આવકના આધારે વિવિધ જૂથોને સાત કેટેગરીમાં વહેંચવામાં આવ્યા છે. આમાં ૧.૨૫ લાખ રૂપિયા કે તેથી ઓછી વાર્ષિક આવક ધરાવનારાઓને નિરાધાર કેટેગરીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. બીજી તરફ ૫ લાખથી ૩૦ લાખ રૂપિયાની વાર્ષિક આવક ધરાવતા પરિવારોને મધ્યમ વર્ગમાં રાખવામાં આવ્યા છે. ૨ કરોડ અથવા $૨૭૦,૦૦૦ થી વધુની વાર્ષિક આવક ધરાવતા પરિવારોને સુપર રિચ કેટેગરીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.
PRICEના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને CEO રાજેશ શુક્લાના જણાવ્યા અનુસાર, દેશના ૨ ટકાથી ઓછા નિરાધારો ૬૩ મિલિયનથી વધુ વસ્તી ધરાવતા શહેરોમાં રહે છે, જ્યારે ૯૮ ટકા બાકીના ભારતમાં રહે છે. તે જ સમયે, આ શહેરોમાં ૫૫ ટકા સુપર રિચ, ૪૪ ટકા એકદમ શ્રીમંત, ૪૨ ટકા સ્પષ્ટ રિચ, ૩૭ ટકા ઉચ્ચ મધ્યમ વર્ગ અને ૨૭ ટકા મધ્યમ વર્ગના લોકો આ શહેરોમાં રહે છે.
ભોપાલ, કોઈમ્બતુર, ઈન્દોર, જયપુર, કન્નુર, કન્નુર, કોચી, કોઝિકોડ, લખનૌ, મદુરાઈ, મલપ્પુરમ, નાગપુર, નાસિક, તિરુવનંતપુરમ, થ્રિસુર અને તિરુપુર યુવા વસ્તી સાથે મોટા બજારો તરીકે ઉભરી રહ્યા છે. આ શહેરોમાં રહેતા પરિવારોની આવક ઝડપથી વધી છે.
સર્વે અનુસાર, ૧૦ લાખથી ૨.૫ મિલિયનની વસ્તી ધરાવતા ૩૮ વિશિષ્ટ શહેરો છે જે ઘર દીઠ ખર્ચનું ઊંચું સ્તર દર્શાવે છે. આ શહેરો છે આગ્રા, અલીગઢ, અલ્હાબાદ, અમળતસર, આસનસોલ, ઔરંગાબાદ, બરેલી, ભુવનેશ્વર, ચંદીગઢ, ધનબાદ, દુર્ગ, ભિલાઈનગર, ગુવાહાટી, ગ્વાલિયર, હુબલી-ધારવાડ, જબલપુર, જલંધર, જમશેદપુર, જોધપુર, કોલ્લમ, કોટા, લુધિયાણા, મે. , મુરાદાબાદ, મૈસુર, પટના, રાયપુર, રાજકોટ, રાંચી, સહારનપુર, સાલેમ, સિલીગુડી, સોલાપુર, શ્રીનગર, તિરુચિરાપલ્લી, વડોદરા, વારાણસી, વિજયવાડા અને વિશાખાપટ્ટનમ. મુંબઈ અને દિલ્હીની સરખામણી કરતા, સર્વેના પરિણામો દર્શાવે છે કે મુંબઈમાં ૨.૭ લાખ અમીર પરિવારો હતા, જ્યારે દિલ્હીમાં ૧.૮ લાખ હતા. સુરતમાં ૩૧,૦૦૦ અતિ સમળદ્ધ પરિવારો હતા. ૨૦૧૫-૧૬ અને ૨૦૨૦-૨૧ ની વચ્ચે આવા પરિવારોની સંખ્યામાં સૌથી ઝડપી વળદ્ધિ ૧૪.૧ ટકા નોંધાઈ છે.