ગરીબીના દાનવનું દહન જરૂરી : બેકારી - આવકમાં અસમાનતા ચિંતાજનક
વિશ્વની છ સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા પૈકીની એક છે ભારત પણ અહિં સ્થિતિ કેટલા અંશે સારી છે ? સંઘે ઉઠાવ્યો મુદ્દો : ભારતની ૧ ટકા વસ્તી પાસે દેશની આવકનો પાંચમો (૨૦ ટકા) હિસ્સો છે : ૫૦ ટકા વસ્તી પાસે આવકનો ૧૩% ભાગ છે : ૨૦ કરોડ લોકો હજુ ગરીબ છે : ૨૩ કરોડ લોકોની આવક દૈનિક ૩૭૫ રૂા.થી ઓછી છે
નવી દિલ્હી તા. ૩ : રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ના મહાસચિવ દત્તાત્રેય હોસાબોલેએ દેશમાં બેરોજગારી અને આવકમાં વધતી અસમાનતા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. હોસબોલેએ કહ્યું કે ગરીબી દેશ સામે એક રાક્ષસ જેવો પડકાર બનીને ઉભરી રહી છે. જો કે, આ પડકારનો સામનો કરવા માટે વર્ષોથી ઘણા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. આરએસએસ નેતાએ કહ્યું કે ગરીબી સિવાય અસમાનતા અને બેરોજગારી એ બે પડકારો છે જેનો સામનો કરવાની જરૂર છે.
હોસબોલેએ સંઘ-સંલગ્ન સ્વદેશી જાગરણ મંચ (SJM) દ્વારા આયોજિત વેબિનારમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘આપણે દુઃખી થવું જોઈએ કે ૨૦૦ મિલિયન લોકો ગરીબી રેખાની નીચે છે અને ૨૩ કરોડ લોકો પ્રતિ દિવસ ૩૭૫ રૂપિયાથી ઓછી કમાણી કરી રહ્યા છે. ગરીબી આપણી સામે એક રાક્ષસ જેવો પડકાર છે. આ રાક્ષસ નાબૂદ થાય તે મહત્વનું છે.' તેમણે કહ્યું, ‘દેશમાં ચાર કરોડ બેરોજગાર છે, જેમાંથી ૨.૨ કરોડ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં અને ૧.૮ કરોડ શહેરી વિસ્તારોમાં બેરોજગાર છે. લેબર ફોર્સ સર્વેમાં બેરોજગારીનો દર ૭.૬ ટકા હોવાનું અનુમાન લગાવ્યું છે. રોજગારી પેદા કરવા માટે અમારે માત્ર અખંડ ભારતની યોજનાઓ જ નહીં પરંતુ સ્થાનિક યોજનાઓની પણ જરૂર છે.'
હોસાબોલેએ કુટીર ઉદ્યોગોને પુનર્જીવિત કરવા અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં તેમનો પ્રવેશ વધારવા માટે કૌશલ્ય વિકાસ ક્ષેત્રમાં વધુ પહેલ કરવાનું પણ સૂચન કર્યું હતું. આવકની અસમાનતાના સંદર્ભમાં, હોસાબોલેએ પ્રશ્ન કર્યો કે શું તે સારી બાબત છે કે ટોચની છ અર્થવ્યવસ્થાઓમાં હોવા છતાં, દેશની અડધી વસ્તી કુલ આવકના માત્ર ૧૩ ટકા જ મેળવે છે.
તેમણે સવાલ કર્યો કે ભારત વિશ્વની ૬ મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક છે, પરંતુ શું અહીં સ્થિતિ સારી છે. તેમણે દેશમાં ગરીબી અને બેરોજગારી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી અને ઉદ્યોગસાહસિકતા અને સ્વ-રોજગારને પ્રોત્સાહન આપવા પર પણ ભાર મૂક્યો.
તેમણે કહ્યું કે ભારતની ટોચની ૧ ટકા વસ્તી દેશની આવકમાં પાંચમા ભાગ (૨૦%) હિસ્સો ધરાવે છે. તે જ સમયે, દેશની ૫૦ ટકા વસ્તી પાસે દેશની આવકના માત્ર ૧૩ ટકા છે. ગરીબી અને વિકાસ પર યુએનની ટિપ્પણીઓનો ઉલ્લેખ કરતા હોસાબલેએ કહ્યું, ‘દેશના મોટા ભાગમાં હજુ પણ સ્વચ્છ પાણી અને પૌષ્ટિક ખોરાકનો અભાવ છે. ગૃહ સંઘર્ષ અને શિક્ષણનું નબળું સ્તર પણ ગરીબીનું કારણ છે. તેથી જ નવી શિક્ષણ નીતિની શરૂઆત કરવામાં આવી છે. આબોહવા પરિવર્તન પણ ગરીબીનું કારણ છે અને ઘણી જગ્યાએ સરકારની બિનકાર્યક્ષમતા ગરીબીનું કારણ છે.'
તેમણે કહ્યું કે દેશમાં ગરીબી રાક્ષસની જેમ આપણી સામે ઉભી છે, જેને ખતમ કરવી ખૂબ જ જરૂરી છે. દેશમાં ગરીબી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે, ‘૨૦૦ મિલિયન લોકો હજુ પણ ગરીબી રેખા નીચે છે, જે આંકડો દુઃખ આપે છે. ૨૩ કરોડ લોકોની દૈનિક આવક ૩૭૫ રૂપિયાથી ઓછી છે. દેશમાં ચાર કરોડ બેરોજગાર છે.'
RSS છેલ્લા એક વર્ષથી સ્થાનિક અને ગ્રામીણ અર્થવ્યવસ્થાને પ્રોત્સાહન આપીને ઉદ્યોગસાહસિકતા અને સ્વ-રોજગારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક અભિયાન ચલાવી રહ્યું છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સ્વદેશી જાગરણ મંચ સહિત આરએસએસ સાથે જોડાયેલા છ સંગઠનોની ભાગીદારી સાથે લગભગ ૭૦૦ જિલ્લાઓમાં આંદોલન સક્રિય કરવામાં આવ્યું છે.
હોસાબલેએ કહ્યું, ‘કોરોના યુગમાં, અમે શીખ્યા કે સ્થાનિક જરૂરિયાતો અનુસાર અને સ્થાનિક પ્રતિભાનો ઉપયોગ કરીને ગ્રામ્ય સ્તરે રોજગારીનું સર્જન કરવાની સંભાવના છે. તેથી જ આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આપણે માત્ર અખિલ ભારતીય સ્તરની યોજનાઓ જ નહીં, પરંતુ સ્થાનિક યોજનાઓની પણ જરૂર છે. આ કૃષિ, કૌશલ્ય વિકાસ, માર્કેટિંગ વગેરે ક્ષેત્રે કરી શકાય છે. આપણે કુટીર ઉદ્યોગને પુનર્જીવિત કરી શકીએ છીએ. એ જ રીતે, દવાના ક્ષેત્રમાં, ઘણી આયુર્વેદિક દવાઓ સ્થાનિક રીતે બનાવી શકાય છે. આપણે સ્વ-રોજગાર અને સાહસિકતામાં રસ ધરાવતા લોકોને શોધવાની જરૂર છે.'