એક ચતુર્થાંશ લોન છે તાજેતરના વર્ષમાં જ જેનું સાચું કારણ ખોટી આર્થિક નીતિઓ અને રૂપિયામાં સતત ઘટાડો જણાવવામાં આવ્યું

નવી દિલ્લી તા.16 : પાકિસ્તાન મોટા દેવામાં ડૂબી ગયું છે. તેની હાલત ક્યાંક શ્રીલંકા (Sri Lanka) જેવી ન થઈ જાય. એક રિપોર્ટ અનુસાર પાકિસ્તાનનું દેવું લગભગ 60 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયુ છે. આમાં, એક ચતુર્થાંશ લોન તાજેતરના વર્ષમાં જ છે. તેનું સાચું કારણ ખોટી આર્થિક નીતિઓ અને રૂપિયામાં સતત ઘટાડો જણાવવામાં આવી રહ્યો છે.

છેલ્લા એક વર્ષમાં જાહેર દેવું લગભગ 9 લાખ કરોડ વધી ગયું છે. આ એક દેવું છે જેના માટે સમગ્ર જવાબદારી સરકારની છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાને આ જાણકારી આપી છે.

પૂર્વ વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાને પોતાના શાસનના અંતિમ દિવસોમાં લોકોને એક મોટું વચન આપ્યું હતું. તેમણે જાહેર દેવું એટલે કે જાહેર દેવું 20 લાખ કરોડ રૂપિયા (પાકિસ્તાની ચલણ) ઘટાડવાનું વચન આપ્યું હતું. પરંતુ તેઓ ઘટાડી શકે તે પહેલાં તેઓ ચાલ્યા ગયા અને તેમની સરકાર પડી ગઈ. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાનના જણાવ્યા અનુસાર સંપૂર્ણ મુદત અને રાષ્ટ્રીય અર્થવ્યવસ્થા બંનેના સંદર્ભમાં દેવામાં વધારો થયો છે.

દેવા અંગે બહાર પાડવામાં આવેલ એક અહેવાલ દર્શાવે છે કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં દેશે 1947થી જૂન 2021 સુધીમાં એકત્ર થયેલા દેવાના એક ચતુર્થાંશનો ઉમેરો કર્યો છે. અર્થવ્યવસ્થાના સંદર્ભમાં 2018માં પાકિસ્તાનનું કુલ દેવું અને જવાબદારીઓ 76.4% જેટલી હતી, જે આ વર્ષે જૂન સુધીમાં વધીને 89.2% થઈ ગઈ હતી, જ્યારે અર્થતંત્રમાં સુધારો થયો હતો. રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે પાકિસ્તાનની કોઈપણ સરકારે આ દેવામાંથી વસૂલ કરવાનો રસ્તો શોધી શક્યો નથી અને ન તો તેના પર કોઈ ગંભીર કામ કરવામાં આવ્યું છે.

દેવું ઘટાડવા અથવા આર્થિક વૃદ્ધિ વધારવા માટે કોઈ મોટા સુધારા કરવામાં આવ્યા ન હતા અને જૂની પ્રથા ચાલુ રહી હતી. દેશના ત્રણેય રાજકીય પક્ષો આર્થિક સુધારાના કોઈપણ કાર્યમાં સફળ રહ્યા નથી. સૌથી મોટી નિષ્ફળતા પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઈન્સાફની હતી. આ પાર્ટીની સરકારે તેના શાસનના 43 મહિનામાં સૌથી વધુ દેવું ઉમેર્યું. આ એ જ પાર્ટી છે જેનું નેતૃત્વ ઈમરાન ખાન કરતા હતા. ઈમરાન ખાન પાકિસ્તાન માટે મુક્ત વિદેશ નીતિ અને સ્વતંત્ર આર્થિક નીતિની વકીલાત કરતા હતા.

ગત નાણાકીય વર્ષમાં પીટીઆઈ સરકારની ખોટી નીતિઓને કારણે દેશની બજેટ ખાધ પણ રેકોર્ડ રૂ. 5.5 લાખ કરોડને આંબી ગઈ હતી. જાહેર ઋણમાં વધારો બજેટ ખાધ કરતાં વધુ હતો, જે ચલણના અવમૂલ્યનની અસર દર્શાવે છે. તેના છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સત્તામાં રહેલા પીએમએલ-એનએ લગભગ 10 લાખ કરોડ રૂપિયા અને પીપીપીએ 8 લાખ કરોડ રૂપિયા દેવાના બોજમાં ઉમેર્યા છે. દેવાના બોજમાં વધારો થવાથી સરકાર પર વ્યાજનો બોજ વધશે. આના કારણે સામાન્ય લોકોને મળતું દેવું પણ મોંઘું થશે અને દરેક ઘરમાં મોંઘવારી થશે. પાકિસ્તાનમાં આ તબક્કો ચાલુ છે.

(9:52 pm IST)