રિલાયન્સ ગેસીફિકેશનની અસ્કયામતોનું પુનર્ગઠન અને પુનઃ ઉપયોગિતા નક્કી કરશે

(મુકુંદ બદિયાણી દ્વારા) જામનગર તા. ૨૬ : રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ ('કંપની' અથવા 'RIL')ના બોર્ડે આજે ગેસિફિકેશન અંડરટેકિંગને સંપૂર્ણ માલિકીની પેટાકંપની (WOS)માં સ્થાનાંતરિત કરવા માટેના આયોજનની યોજના (સ્કીમ)ને અમલમાં મૂકવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.

જામનગર ખાતે ગેસિફિકેશન પ્રોજેકટની સ્થાપના ઊર્જા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે સીનગેસ ઉત્પન્ન કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કરવામાં આવી હતી, કારણ કે રિફાઇનરીમાં ઉત્પન્ન થતાં ઓફ-ગેસ, જે અગાઉ ઇંધણની આપૂર્તિ કરતા હતા, તેને રિફાઇનરી ઓફ ગેસ ક્રેકર (ROGC) માટે ફીડસ્ટોકમાં પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેના કારણે સ્પર્ધાત્મક મૂડી અને સંચાલન ખર્ચ પર ઓલેફિન્સનું ઉત્પાદન સહાય રૂપ નીવડ્યું હતું. બળતણ તરીકે સીનગેસ દ્વારા પ્રાપ્ત પુરવઠાની વિશ્વસનીયતા સુનિશ્યિત થઈ અને ઊર્જા ખર્ચની અનિશ્ચિતતાઓને ઘટાડવામાં મદદ મળી છે. જામનગર રિફાઈનરીમાં વપરાશ માટે હાઈડ્રોજનના ઉત્પાદન માટે પણ સીનગેસનો ઉપયોગ થાય છે.

RIL એક એવો પોર્ટફોલિયો રાખવાનો લક્ષ્યાંક ધરાવે છે જે સંપૂર્ણપણે રિ-સાયકલેબલ, ટકાઉ અને નેટ કાર્બન શૂન્ય હોય. તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવાના સ્ત્રોત તરીકે બિનપરંપરાગત ઊર્જા સાથે ઉચ્ચ મૂલ્યની સામગ્રી અને રસાયણોમાં સંક્રમણ કરીને આ ધ્યેય પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. RIL તેના ઊર્જાના પ્રાથમિક સ્ત્રોત તરીકે બિનપરંપરાગત ઊર્જા તરફ વળી રહ્યું છે, તેથી C1 રસાયણો અને હાઇડ્રોજન સહિતના ઉચ્ચ મૂલ્યના રસાયણોમાં અપગ્રેડેશન માટે વધુ સીનગેસ ઉપલબ્ધ થશે. ઉપરાંત, હાઇડ્રોજનના ઉત્પાદનની પ્રક્રિયા દરમિયાન છોડવામાં આવતો કાર્બન ડાયઓકસાઇડ અત્યંત કેન્દ્રિત સ્વરૂપમાં હોય છે અને તેનો સંગ્રહ કરવો પણ સરળ છે, જે કાર્બન કેપ્ચરની કિંમતમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો કરે છે. એકંદરે, આ પગલાં જામનગર સંકુલના કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટને ઝડપથી ઘટાડવામાં મદદ કરશે.

ભારત એક ઉચ્ચ વૃદ્ઘિદર ધરાવતું બજાર છે અને નજીકના ભવિષ્યમાં આ ઉચ્ચ મૂલ્યના રસાયણોની ખોટ જારી રાખવાની અપેક્ષા છે. ગેસિફિકેશન અસ્કયામતોનો પુનઃઉપયોગ કરવાથી આ રસાયણોનું ઉત્પાદન કરવા અને વધતી જતી સ્થાનિક માંગને સંતોષવા માટે ફીડસ્ટોકના વિશ્વસનીય સ્ત્રોત તરીકે સીનગેસનો ઉપયોગ કરવામાં મદદ મળશે, પરિણામે આકર્ષક બિઝનેસ તક ઊભી થશે. વધુમાં, જેમ જેમ હાઇડ્રોજન અર્થતંત્ર વિસ્તરશે તેમ, હાઇડ્રોજન ઇકોસિસ્ટમ સ્થાપિત કરવા માટે RIL પાસે અગ્રણી ભૂમિકા નિભાવવાની સ્થિતિનું નિર્માણ થશે.

સીનગેસના ઉપયોગમાં ઉપલબ્ધ અનેક વિકલ્પો સાથે, ગેસિફાયર અસ્કયામતો સાથે સંકળાયેલા જોખમ અને વળતરની પ્રકૃતિ કંપનીના અન્ય વ્યવસાયો કરતાં અલગ હશે. આ વિશિષ્ટ વ્યવસાય પ્રોફાઇલ ગેસિફિકેશન અસ્કયામતો અને નવી સામગ્રી તથા રસાયણોના પ્રોજેકટ્સ માટે રોકાણકારો અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારોના એક અલગ પૂલને સંભવિતપણે આકર્ષવાની તક પણ પૂરી પાડે છે.

ગેસિફિકેશન અંડરટેકિંગને મંદીના વેચાણના ધોરણે નિમણૂકની તારીખે વહન મૂલ્યની સમાન રકમની વિચારણા માટે બોર્ડે તે મુજબ તબદીલ કરવાની યોજનાને મંજૂરી આપી છે.

આ યોજના RILને સીનગેસના મૂલ્યને ઊજાગર કરવાની પ્રકિયાનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે પણ સક્ષમ બનાવશે, જેમાં (a) ગેસિફાયર પેટાકંપનીમાં રોકાણકારો(ઓ)ને સામેલ કરવા માટે સહયોગી અને એસેટ-લાઇટ અભિગમનો સમાવેશ થાય છે અને (b) વિવિધ રાસાયણિક પ્રવાહોમાં ભાગીદારી દ્વારા આરઆઈએલમાં અપગ્રેડેશનનું મૂલ્ય મેળવવું.

યોજનાની નિયુકત તારીખ ૩૧ માર્ચ, ૨૦૨૨ અથવા બોર્ડ દ્વારા નિર્ધારિત અન્ય તારીખ હશે. આ યોજનાને સ્ટોક એકસચેન્જ, લેણદારો, શેરધારકો, NCLT અને અન્ય નિયમનકારી સત્તાવાળાઓની મંજૂરીની પણ જરૂર પડશે.