અમદાવાદ/સુરત, તા.૨૫: નિર્વિવાદપણે ઉષ્ણકટિબંધીય ફળોનો રાજા - કેરી - ભારતીય ઉનાળા દરમિયાન જીભ પર સર્વોચ્ચ શાસન કરે છે, અને તે જ રીતે આપણો દેશ તેના પ્રિય ફળનો વિશ્વનો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે, જે વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં લગભગ ૪૦% હિસ્સો ધરાવે છે. જો કે, યુ.એસ., કેનેડા અને યુરોપિયન યુનિયન જેવા નફાકારક બજારો બિનઉપયોગી રહ્યા છે કારણ કે તેઓ ટોમી એટકિન્સ, કેન્ટ, ઓસ્ટીન, કીટ, માયા અને લીલી જેવી ઓછી મીઠી જાતો પસંદ કરે છે. છેલ્લા એક દાયકાથી વધુ સમયથી, નવસારી એગ્રીકલ્ચર યુનિવર્સિટી (એનએયુ) આ લોકપ્રિય યુએસ અને યુરોપીયન જાતોને પરિયા ફાર્મમાં તેના બગીચામાં ઉગાડી રહી છે અને સારી ઉપજ મેળવી રહી છે.
એનએયુના બાગાયત વિભાગના વડા પ્રોફેસર ડી.કે. શર્માએ કહ્યું, ‘સોનપરી, આલ્ફોન્સો, આમ્રપાલી, કેસર, દશેહરી, તોતાપુરી અને રાજાપુરી જેવી અમારી પરંપરાગત જાતો યુરોપિયનો અને અમેરિકનોથી વિપરીત અમારી મીઠાઈઓનો ભાગ છે જેઓ ઓછી મીઠી કેરી પસંદ કરે છે અને તે પણ તેમના સલાડમાં,' ભારતમાં કેરી ઉગાડતા મુખ્ય રાજ્યો ઉત્તર પ્રદેશ, આંધ્રપ્રદેશ, બિહાર, કર્ણાટક, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને તમિલનાડુ છે.
ફખ્શ્ પરિણામો દર્શાવે છે કે પામર કેરી - તેની ચામડી, કિરમજી બ્લશ સાથે પીળા રંગનો કેનવાસ - છોડની ઊંચાઈ, દાંડીના ઘેરા અને છત્રના ફેલાવાના સંદર્ભમાં અગ્રેસર તરીકે ઉભરી આવી હતી. NAU ના પરિયા ફાર્મના બગીચામાં ૧૬૦ કેરીની જાતો ઉગાડવામાં આવે છે.
પાલ્મરની ઉપજ ૧૧૯.૦૮ કિગ્રા/વળક્ષથી ૧૨૩.૪૬ કિગ્રા/વળક્ષ અથવા ૧૮.૬૧ અને ૧૯ ટન પ્રતિ હેક્ટરની વચ્ચે છે, જ્યારે માયા, ગોળાકાર અને સોનેરી-પીળી છાલવાળી ભરાવદાર, મોટાભાગના વળદ્ધિ પરિમાણો માટે નજીકના સેકન્ડમાં આવી હતી. પામર વળક્ષ દીઠ ફળોની સૌથી વધુ સંખ્યા, ૨૪૬ અને ૨૫૬ વચ્ચે, તેમજ સૌથી વધુ સરેરાશ ફળનું વજન, ૬૬૭ થી ૬૯૧ ગ્રામની વચ્ચે હોય છે. તેમ ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયા જણાવે છે.
ફળની લંબાઈના સંદર્ભમાં, માયાએ તેની લંબાઈ ૧૪.૩૩ સેમી અને ૧૪.૭૪ સેમી વચ્ચે અલગ અલગ સાથે શાસન કર્યું. કેન્ટે ૫૧.૨૭ કિગ્રા/વળક્ષ સાથે લઘુત્તમ ફળની ઉપજ નોંધાવી.
‘ભારતીય કેરીની જાતોમાં મીઠાશનો સૂચકાંક વધુ હોય છે'
ટોમી એટકિન્સ, કેન્ટ, ઓસ્ટીન, કીટ, માયા અને લીલી, જે યુરોપ અને યુએસમાં પસંદગીની પસંદગીઓ છે, હાલમાં બ્રાઝિલ, મેક્સિકો અને પેરુમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે, ડી કે શર્મા, પ્રોફેસર અને NAU ખાતે બાગાયત વિભાગના વડાએ જણાવ્યું હતું.
ભારત સંયુક્ત આરબ અમીરાત, યુનાઇટેડ કિંગડમ, સાઉદી અરેબિયા, કતાર, કુવૈત અને બાંગ્લાદેશ જેવા દેશોમાં તાજી કેરીની નિકાસ કરે છે. ગુજરાતમાં કેરીનું વાવેતર ૧.૬૬ લાખ હેક્ટર છે અને ઉત્પાદન ૧૨.૧૯ લાખ મેટ્રિક ટન છે. ગુજરાતમાં કેરી ઉગાડતા મુખ્ય જિલ્લાઓ વલસાડ, નવસારી, ગીર સોમનાથ, કચ્છ અને સુરત છે.
તમામ ભારતીય જાતોમાં મીઠાશનો સૂચકાંક ૨૦ થી ઉપર હોય છે જ્યારે આ જાતોમાં મીઠાશનો સૂચકાંક ૧૫ કરતા ઓછો હોય છે. તેનો સ્વાદ કાકડી જેવો હોઈ શકે છે અને તેમના મૂળ દેશોમાં તેને સલાડમાં ખાવામાં આવે છે, શર્માએ ઉમેર્યું.
શર્માએ જણાવ્યું હતું કે, ‘વળક્ષોની આ વિચિત્ર જાતો નવસારી કળષિ યુનિવર્સિટીના પરિયા ફાર્મનો ભાગ છે જ્યાં અમારી પાસે ૧૬૦ કેરીની જાતો છે. અમે લગભગ ૧૭ વર્ષથી અહીં ઉગાડીએ છીએ,' શર્માએ જણાવ્યું હતું.
ભારતમાં કેરીના વાવેતર હેઠળનો વિસ્તાર અને ફળનું ઉત્પાદન અનુક્રમે ૨૩.૧૫ લાખ હેક્ટર અને ૨૦૮.૯૯ લાખ મેટ્રિક ટન છે જેની ઉત્પાદકતા પ્રતિ હેક્ટર ૯.૦૩ MT છે.
કળષિ સંવર્ધન પ્રોજેક્ટ્સમાં વિવિધતાની જરૂર હોય છે જેથી તેમાંથી શ્રેષ્ઠ વિવિધતા ઓળખી શકાય. તેથી જ આ જાતોનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો, તેમણે કહ્યું.