Gujarati News

નવી દિલ્‍હી તા. ૮ : ગયા અઠવાડિયે, ભારત યુકેને પછાડીને ૫મી સૌથી મોટી અર્થવ્‍યવસ્‍થા બની ગયું છે. કોરોના પછી ભારત વિકસિત દેશો કરતાં વધુ ઝડપથી સ્‍વસ્‍થ થયું છે. પાઉન્‍ડ સામે ભારતીય રૂપિયો પણ ડોલરની નીચે નબળો પડ્‍યો છે. તે જ સમયે, ફુગાવાના વધુ સારા સંચાલનનો ફાયદો અર્થતંત્રને આગળ વધારવામાં જોવા મળ્‍યો છે. ભારતમાં ફુગાવાનો દર ૬-૭ ટકા છે. જયારે બ્રિટનમાં તે ૧૦ અને અમેરિકામાં ૯ ટકા છે.

એવો અંદાજ છે કે દેશની બદલાયેલી નીતિઓને કારણે ૨૦૩૦ પહેલા ભારત ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્‍યવસ્‍થા બની જશે. સ્‍ટેટ બેંક ઓફ ઈન્‍ડિયાના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત જાપાન અને જર્મનીને પાછળ છોડીને ૨૦૨૯ સુધીમાં આ સ્‍થાન હાંસલ કરશે. કોરોના મહામારી બાદ વિશ્વના તમામ દેશો આર્થિક મંદી તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. વૈશ્વિક પરિસ્‍થિતિનો લાભ લેવા ભારતે વર્ષો પહેલા વ્‍યૂહરચના ઘડવાનું શરૂ કર્યું હતું.

બદલાયેલા વાતાવરણમાં હવે માત્ર ભારત જ નહીં વિશ્વની તમામ મોટી કંપનીઓના રોકાણ માટે પસંદગીનું સ્‍થળ બની રહ્યું છે, પરંતુ તે કંપનીઓ મેક ઇન ઈન્‍ડિયાના ઉત્‍પાદનો સમગ્ર વિશ્વમાં વેચી રહી છે. દેશમાં ઉત્‍પાદન આધારિત પ્રોત્‍સાહક યોજના પછી, ભારત એક મોટું મેન્‍યુફેક્‍ચરિંગ હબ બનવા તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. આવી સ્‍થિતિમાં માત્ર રોકાણ જ નહીં પરંતુ રોજગારની તકો પણ આવશે.

આ બધું હોવા છતાં દેશની જમીની વાસ્‍તવિકતા પડકારોથી ભરેલી છે. માથાદીઠ આવક, સંશોધન, રોજગાર, કૃષિ જેવા મુદ્દાઓ પર સખત મહેનત કરવાની જરૂર છે. ૨૦૨૧માં ભારતમાં બેરોજગારીનો દર ૬ ટકા હતો, જયારે યુએસમાં તે ૫.૫, યુકેમાં ૪.૫, જાપાનમાં ૨.૮, જર્મનીમાં ૩.૫ અને ચીનમાં ૪.૮ ટકા હતો. જેમાં ભારત બહુપરિમાણીય ગરીબી સૂચકાંકમાં ૬૬મા ક્રમે છે. બધા દેશો ભારત કરતા સારા છે. વિકસિત દેશ બનવા માટે આ મોરચે ઘણું બધું કરવાની જરૂર છે.

તાજેતરના સમયમાં, સંશોધન અને નવી તકનીકો પર વધુ ધ્‍યાન આપવામાં આવ્‍યું છે, પરંતુ આ ખર્ચ ઘણો ઓછો છે. જીડીપીના લગભગ ૦.૭ ટકા ભારતમાં સંશોધન પાછળ ખર્ચવામાં આવે છે. અમેરિકા અને જાપાનમાં આ ખર્ચ જીડીપીના ત્રણ ટકાથી વધુ અને ચીન અને યુરોપિયન દેશોમાં બે ટકાથી ઉપર રહે છે. આ દેશો સાથે સ્‍પર્ધા કરવા માટે સ્‍વદેશી ટેક્‍નોલોજી પર પણ કામ કરવું પડશે.

વર્લ્‍ડ બેંકના અનુસાર, ૨૦૨૧માં જીડીપીના આધારે ભારતની માથાદીઠ આવક ઼૨૨૭૭ હતી. તે જ સમયે, અમેરિકામાં આ આંકડો ૬૦ હજાર ડોલર છે. બ્રિટનમાં ૪૭,૩૩૪, જર્મનીમાં ૫૦,૮૦૧, જાપાનમાં ૩૯,૨૮૫ અને ચીનમાં ઼૧૨,૫૫૬. દેશની વસ્‍તીના હિસાબે માથાદીઠ આવક ઼૨૫૦૦ થી ઓછી થી ઼૧૦ હજાર સુધી વધારવી એ એક મોટો પડકાર છે.

ઝડપથી વધી રહેલી વસ્‍તી અનુસાર સંસાધનો એકત્ર કરવા એ ભારત માટે એક મોટો પડકાર બની રહેશે. આપણે ખાણી-પીણી માટે ખોરાક અને અન્‍ય આવશ્‍યક વસ્‍તુઓ માટે ઘણા દેશો પર નિર્ભર છીએ. જો કે ભારતનો મોટો વિસ્‍તાર ખેતી હેઠળ છે, તેમ છતાં તેની ઉપજ અને પાકની વિવિધતા એટલા પ્રમાણમાં નથી કે આયાત પરની નિર્ભરતાને દૂર કરી શકાય. ભારત ખાદ્યતેલથી માંડીને કઠોળ અને અન્‍ય આવશ્‍યક ચીજોની આયાત કરે છે. આપણો દેશ કોલસા અને ક્રૂડ ઓઈલનો પણ મોટો આયાતકાર છે.