Gujarati News

નવી દિલ્‍હી તા. ૧૮ : સિક્‍યોરિટીઝ એન્‍ડ એક્‍સચેન્‍જ બોર્ડ ઓફ ઈન્‍ડિયા (SEBI) એ આજે   સેકન્‍ડરી માર્કેટ ટ્રેડિંગ માટે નવી પેમેન્‍ટ સિસ્‍ટમ અપનાવવા માટે પ્રસ્‍તાવિત ગોઠવણીની વિગતો જાહેર કરી છે. આ પગલાનો હેતુ બ્રોકરોને રોકાણકારોના નાણાંના સંભવિત દુરૂપયોગથી રોકવાનો છે. ઉદ્યોગના ભાગીદારોએ જણાવ્‍યું હતું કે નવી સિસ્‍ટમ અપનાવવાથી તેમજ ટૂંકા ટીૅ૧ સેટલમેન્‍ટ ચક્રથી ભારતીય શેરબજાર વિશ્વનું સૌથી કાર્યક્ષમ અને અદ્યતન બજાર બનશે.માર્કેટ રેગ્‍યુલેટરે ‘સેકન્‍ડરી માર્કેટમાં ટ્રેડિંગ માટે ફંડને બ્‍લોકિંગ' નામનું ચર્ચા પત્ર બહાર પાડ્‍યું છે. આ દ્વારા, માર્કેટ રેગ્‍યુલેટર યુપીઆઈﾠ માટે આરબીઆઇ દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવેલી નવી ડેબિટ સુવિધાઓનો લાભ લેવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.

સેબીએ આ અંગે સામાન્‍ય લોકો પાસેથી પ્રતિક્રિયા માંગી છે. ‘એવું અનુભવાય છે કે યુપીઆઈ માટે આરબીઆઈ દ્વારા મંજૂર કરાયેલ સિંગલ બ્‍લોક અને મલ્‍ટિપલ ડેબિટને સેકન્‍ડરી માર્કેટ સાથે સંકલિત કરી શકાય છે જેથી ગ્રાહકોને ફંડ બ્‍લોક કરી શકાય અને તેને સેકન્‍ડરી માર્કેટમાંﾠ ખરીદી અને વેચાણ માટે તેમના બેન્‍ક ખાતામાં રકમ બ્‍લોક કરવાનો અધિકાર મળે. ઉપરાંત, તેઓએ ટ્રેડિંગ મેમ્‍બરને આ રકમ અગાઉથી ચૂકવવાની જરૂર નથી. નવી સિસ્‍ટમ લાગુ થવાથી ગ્રાહકોના પૈસાની સુરક્ષામાં પણ વધારો થશે.'

આ સમયે રોકાણકારે ટ્રેડિંગ કરતા પહેલા આ રકમ બ્રોકરને મોકલવાની રહેશે. આ બ્રોકરને વધારાના પૈસા લાવે છે અને તેમને તેના પર વ્‍યાજ મેળવવાની તક આપે છે. ઉદ્યોગના અનુમાન મુજબ, ગ્રાહકોના રૂ. ૩૦,૦૦૦ કરોડથી વધુ નાણાં બ્રોકરો પાસે પડ્‍યા છે.

સૂચિત વ્‍યવસ્‍થા હેઠળ, ગ્રાહકોના નાણાં તેમના પોતાના ખાતામાં સુરક્ષિત રાખવામાં આવશે અને સીધા ક્‍લિયરિંગ કોર્પોરેશનને મોકલવામાં આવશે. પ્રાથમિક બજાર માટે પણ આવી જ વ્‍યવસ્‍થા કરવામાં આવી છે, જેને ASBA (એપ્‍લીકેશન સપોર્ટેડ બાય બ્‍લોક્‍ડ એમાઉન્‍ટ) કહેવામાં આવે છે.

જો કે, સેકન્‍ડરી માર્કેટ માટે સિસ્‍ટમનું માળખું વધુ જટિલ છે કારણ કે તેમાં રોકડ અને ડેરિવેટિવ્‍ઝ, એટલે કે ખરીદી, વેચાણ અને ઇન્‍ટ્રા-ડે સેગમેન્‍ટ્‍સ સહિત બહુવિધ ટ્રેડિંગ સેગમેન્‍ટ્‍સનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં, બેંક-સમર્થિત બ્રોકરેજ ગ્રાહકોને ૩-ઇન-૧ ખાતાની સુવિધા આપે છે, જેમાં બ્રોકરને વેપાર મૂલ્‍ય જેટલી રકમ આપવામાં આવે છે.

પરંતુ સેબી સ્‍વીકારે છે કે કેટલાક જોખમો એવા છે કે જેના પર ધ્‍યાન આપવામાં આવ્‍યું નથી. આમાં નોન-સેટલમેન્‍ટ પેમેન્‍ટ્‍સ, ગ્રાહક ફંડની ખોટી ઉપાડ અને ખોટી માહિતીનો સમાવેશ થાય છે. સેબીએ કહ્યું કે નવી સિસ્‍ટમ માર્કેટને બ્રોકરોના ડિફોલ્‍ટના જોખમથી પણ રક્ષણ આપશે.

સેબીએ જણાવ્‍યું હતું કે, ‘રોકાણકારોનો વિશ્વાસ જાળવવા માટે, તે જરૂરી છે કે તેઓને સ્‍ટોક બ્રોકર્સ દ્વારા નાણાં અને સિક્‍યોરિટીઝના ગેરઉપયોગથી પર્યાપ્ત સુરક્ષા પ્રદાન કરવામાં આવે. નવી સિસ્‍ટમમાં ટેક્‍નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્‍યો છે, જે બ્રોકર્સ દ્વારા ફંડ અથવા સિક્‍યોરિટીના દુરુપયોગ વિશે અગાઉથી જ શોધી કાઢશે અને ચેતવણીઓ જારી કરશે.