Gujarati News

નવી દિલ્હી: જીવન વીમા વળતરના કેસોમાં, સામાન્ય રીતે એવું માનવામાં આવે છે કે જો મૃત્યુનું કારણ આત્મહત્યા હોય, તો કલેમ મંજુર થશે નહીં. આ માન્યતાને કારણે, લોકો વીમાની શરતો કાળજીપૂર્વક વાંચતા નથી. પરંતુ એવું નથી. સામાન્ય રીતે, પોલિસીમાં આત્મહત્યાને કારણે મૃત્યુ પર વીમા દાવાની ચૂકવણી ન કરવાની શરત સાથે એક મુદત, સમય આપવામાં આવે છે. જો તે સમયગાળો વીતી ગયા પછી વીમો ઉતરાવનાર આત્મહત્યા કરીને મૃત્યુ પામ્યો હોય, તો પોલિસીમાં કલમ માટે જેનું નામ આપવામાં આવ્યું હોય તે વ્યક્તિ વીમો મેળવવા માટે દાવો કરી શકે છે.

એક કિસ્સામાં રિલાયન્સ લાઇફ ઇન્સ્યુરન્સ કંપનીને આત્મહત્યાના કિસ્સામાં દાવાની ચૂકવણી કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. ડિસ્ટ્રિક્ટ કન્ઝ્યુમર ફોરમે વીમા કંપનીને આદેશ આપ્યો છે કે વીમાની શરત રૂપે આપવામાં આવેલા ૧૨ મહિનાના સમયગાળા બાદ આપઘાત દ્વારા મોતને ભેટવાના મામલામાં રૂ .૧૩,૪૮,૩૮૦ ની દાવાની રકમ ચૂકવવામાં આવે.  સ્ટેટ કમિશન પછી રાષ્ટ્રીય ગ્રાહક આયોગ દ્વારા પણ ફોર્મના આ ચુકાદાને મંજૂરી આપવામાં આવી છે.  એટલું જ નહીં, રાષ્ટ્રીય ગ્રાહક આયોગે વીમા કંપનીની અરજીને ફગાવી દેતાં કંપની પર ૧.૫ લાખનો દંડ ફટકાર્યો છે.

વીમા કંપનીના વકીલ બી.એસ. બંઠિયા કહે છે કે તેમની ક્લાયન્ટ કંપની આ ચુકાદા સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં જશે કારણ કે આ મામલામાં વીમા પોલિસીમાં ક્લેમના અર્થઘટનનો મુદ્દો સામેલ છે. આત્મહત્યાના કેસમાં દાવાની આ ઘટના છત્તીસગઢની છે. દિલીપકુમાર સોનીએ ૨૮ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨ના રોજ રિલાયન્સ લાઇફ ઇન્સ્યુરન્સ કંપની લિમિટેડ પાસેથી પોલિસી લીધી હતી અને 1 લાખનું પ્રીમિયમ ચૂકવ્યું હતું.  દિલીપ સોની નિયમિતપણે પ્રિમીયમ ભરતો હતો. 3 જૂન, 2014 ના રોજ દિલીપ સોની ચિત્રકોટમાં ઇન્દ્રવતી નદીમાં કૂદી ગયો હતો, જેમાં તેનું મોત થયું હતું. તેની પત્ની ઉષા સોનીએ પરમેનન્ટ એમ્બ્યુડ્સમેન કોર્ટમાં વીમાનો દાવો કર્યો હતો.  જ્યાં કંપનીએ ક્લેમ આપવાનું કહ્યું હતું અને તમામ દસ્તાવેજો લઈ લીધા હતા પરંતુ ક્લેમ આપ્યો ન હતો. મામલો જિલ્લા ગ્રાહક મંચ પાસે પહોંચ્યો. ડિસ્ટ્રિક્ટ ફોરમે કંપનીને વીમા દાવાની માંગ માટે નોટિસ ફટકારી હતી, પરંતુ કંપની ફોરમમાં હાજર થઈ ન હતી.

ડિસ્ટ્રિક્ટ ફોરમે, મે ૨૦૧૯ ના હુકમથી કંપનીને માત્ર વ્યાજ સહિતના વીમાની રકમ ચૂકવવાનો નહીં પણ માનસિક અને આર્થિક વેદના માટે રૂ .૨૦,૦૦૦ અને મુકદ્દમા ખર્ચ માટે ૨૫૦૦ રૂપિયા વળતર ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો છે.  આ હુકમને કંપની દ્વારા રાજ્ય કમિશનમાં પડકારવામાં આવ્યો હતો જ્યાંથી તે અરજીને નકારી કઢાયા પછી રાષ્ટ્રીય ગ્રાહક આયોગ સુધી વાત પહોંચી હતી.  કંપનીએ દલીલ કરી હતી કે તેને ફરિયાદની નકલ આપવામાં આવી નથી.  એમ પણ કહ્યું હતું કે વીમા ક્લેમ મંજુર કરી શકાતો નથી કારણ કે મૃત્યુનું કારણ આત્મહત્યા છે.

રાષ્ટ્રીય આયોગે ડિસ્ટ્રિક્ટ ફોરમના આદેશના ભાગને ટાંકીને, આ દલીલોને નકારી કાઢી અને કહ્યું કે મંચે દરેક પાસા પર વિચાર કર્યો છે.  મંચે નોંધ્યું છે કે નોટિસ ફટકારવામાં આવી હોવા છતાં, વીમા કંપની વતી કોઈ હાજર થયુ ન હતું.  ફોરમે નિર્ણય લીધો હતો કે મૃત્યુનું કારણ આત્મહત્યા છે પરંતુ કંપની દ્વારા કોઈ પુરાવા રજૂ ન થયા હોવા છતાં અને અકસ્માતમાં મૃત્યુ અંગે ફરિયાદી દ્વારા પુરાવા રજૂ થયા હોવાથી પણ ફરિયાદી રાહતનો હકદાર છે.

મંચે કહ્યું હતું કે  દિલીપ સોનીને ૨૮ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૨ ના રોજ પોલિસી આપવામાં આવી હતી.  શરત મુજબ, જો પોલિસી જાહેર થયાના ૧૨ મહિનાની અંદર કોઈ આત્મહત્યા કરે તો કલમ માટેનો દાવો પ્રાપ્ત કરી શકાતો નથી.  ડિસ્ટ્રિક્ટ ફોરમે જણાવ્યું હતું કે પોલિસી અપાયાના એક વર્ષ અને આઠ મહિના અને છ દિવસ પછી દિલીપ સોનીએ ૩ જૂન, ૨૦૧૪ ના રોજ આત્મહત્યા કરી.  આવી સ્થિતિમાં, ૧૨ મહિનાની અંદર આત્મહત્યા પર ક્લેમ ન મેળવવાની શરતનું કોઈ  ઉલ્લંઘન થયું નથી.

પોલિસી લેતી વખતે સોનીએ પહેલું પ્રીમિયમ ચૂકવ્યું હતું જેનું આગામી પ્રીમિયમ 28 સપ્ટેમ્બર 2013 ના રોજ ચૂકવવાનું હતું, જે તેણે ચૂકવ્યું ન હતું અને બીજું પ્રીમિયમ 25 ફેબ્રુઆરી, ૨૦૧૪ ના રોજ, જેની રસીદ રજૂ કરવામાં આવી હતી.  મંચના જણાવ્યા મુજબ, આ મુજબ, પોલિસી ૩ જૂન, ૨૦૧૪ના રોજ સોનીના મૃત્યુના દિવસથી જ લાગુ થઈ હતી, તેથી પત્ની વીમા દાવાની રકમ મેળવવા હકદાર છે.  કમિશને કંપનીને આદેશ આપ્યો છે કે ફરિયાદીને ૭૫૦૦૦ ચૂકવવા અને બાકીની રકમ એનસીડીઆરસીના લીગલ એઇડ ફંડમાં ચૂકવવાનો, જ્યારે કંપની પર  ૧.૫ લાખનો દંડ ફટકાર્યો હતો.