નવી દિલ્હી, તા.૧૬: સોનિયા ગાંધી, લાલુ યાદવ સહિત દેશના અનેક નેતાઓ પર ચાલી રહેલી તપાસ વચ્ચે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ એક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. તદનુસાર, ED પાસે નોંધાયેલા કુલ કેસમાંથી માત્ર ૨.૯૮% સાંસદો અને ધારાસભ્યો સંબંધિત છે. તેમાં પૂર્વ સાંસદો અને પૂર્વ ધારાસભ્યો કે લોકપ્રતિનિધિઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે આવા કેસોમાં ૯૬ ટકા આરોપીઓ દોષિત અને સજા પામેલા છે. મતલબ કે સાંસદો અને ધારાસભ્યો પર EDની તપાસમાં દોષિત ઠરવાનો દર સૌથી વધુ ૯૬ ટકા છે. EDએ ૩૧ જાન્યુઆરી ૨૦૨૩ સુધી ત્રણ કાયદા હેઠળ લેવાયેલી તેની કાર્યવાહીનો ડેટા શેર કર્યો છે. તેમાં મની લોન્ડરિંગ એક્ટ, ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ, ફયુજિટિવ ઇકોનોમિક ઓફેન્સ હેઠળ નોંધાયેલા કેસનો સમાવેશ થાય છે.
એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ જણાવ્યું હતું કે મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ નોંધાયેલા કુલ કેસોમાંથી માત્ર ૨.૯૮% કેસ જન્રતિનિધિઓ (ધારાસભ્યો, ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્યો, સાંસદો અથવા ભૂતપૂર્વ સાંસદો) વિરુદ્ધ છે. એટલું જ નહીં, તપાસ એજન્સીનો દાવો છે કે મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ દોષિત ઠેરવવાનો દર ૯૬% છે.
ED એ ત્રણ કાયદાઓ એટલે ક પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA), ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ (FEMA) અને ફયુજીટિવ ઈકોનોમિક ઓફેન્ડર્સ એક્ટ (FEOA) હેઠળ ૩૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૩ સુધી નોંધાયેલા કેસો અંગેનો ડેટા જાહેર કર્યો છે.
પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ ૨૦૦૨ (PMLA) હેઠળ EDને આરોપીઓને સમન્સ આપવા, તેમની ધરપકડ કરવાનો, તેમની સંપત્તિ જપ્ત કરવાનો અને ગુનેગારો સામે કોર્ટમાં કેસ ચલાવવાનો અધિકાર મળે છે. ED અનુસાર, PMLA કાયદો ત્યારથી ૩૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૩ સુધીમાં આવા ૫,૯૦૬ કેસ નોંધાયા છે. તેમાંથી માત્ર ૨.૯૮% એટલે કે ૧૭૬ કેસ ધારાસભ્યો, પૂર્વ ધારાસભ્યો, એમએલસી, સાંસદો, પૂર્વ સાંસદો સામે નોંધાયા છે.
એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટે જણાવ્યું હતું કે આમાંથી ૧,૧૪૨ કેસોમાં ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં આવી છે, જ્યારે ૫૧૩ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. આમાંથી ૨૫ કેસમાં ટ્રાયલ પૂર્ણ થઈ છે. ૨૪ કેસમાં આરોપીઓને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે, જ્યારે એકમાં નિર્દોષ છુટકારો થયો છે.
ED અનુસાર, મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ આ ૨૪ કેસોમાં ૪૫ આરોપીઓ દોષિત ઠર્યા છે. એટલે કે, જે કેસમાં ED દ્વારા ટ્રાયલ પૂર્ણ કરવામાં આવી છે, તેમાં
દોષિત ઠેરવવાનો દર ૯૬% છે. આ કેસોમાં ઈડીએ ૩૬.૨૩ કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિ જપ્ત કરી છે. જ્યારે કોર્ટે દોષિતો સામે ૪.૬૨ કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકાર્યો હતો.
EDએ આ આંકડા એવા સમયે જાહેર કર્યા છે જ્યારે વિપક્ષી પાર્ટીઓ તેના નેતાઓ સામે કાર્યવાહી કરવા માટે તપાસ એજન્સી પર સવાલ ઉઠાવી રહી છે. આટલું જ નહીં, વિપક્ષી પાર્ટીઓ આરોપ લગાવી રહી છે કે ED દ્વારા નોંધાયેલા કેસોમાં દોષિત ઠેરવવાનો દર નિરાશાજનક છે.
એટલું જ નહીં, EDના ડેટા દર્શાવે છે કે નોંધાયેલા કુલ ૫,૯૦૬ કેસમાંથી માત્ર ૮.૯૯% એટલે કે ૫૩૧ કેસમાં સર્ચ અથવા દરોડા પાડવામાં આવ્યા છે. આ ૫૩૧ કેસમાં ૪,૯૫૪ સર્ચ વોરંટ જારી કરવામાં આવ્યા છે. EDના ડેટા અનુસાર, એજન્સી દ્વારા એન્ટી મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ કુલ ૧,૯૧૯ એટેચમેન્ટ ઓર્ડર જારી કરવામાં આવ્યા હતા, જે હેઠળ રૂ. ૧,૧૫,૩૫૦ કરોડની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી હતી. તપાસ એજન્સી ED એન્ટી મની લોન્ડરિંગ કાયદા હેઠળ વર્તમાન મુખ્યમંત્રીઓ, ટોચના રાજકારણીઓ, નોકરિયાતો, બિઝનેસ જૂથો, કોર્પોરેટ, વિદેશી નાગરિકો સહિત કેટલાક ઉચ્ચ પ્રોફાઇલ લોકોની પણ તપાસ કરી રહી છે.
તે જ સમયે, ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ હેઠળ, EDએ જાન્યુઆરીના અંત સુધીમાં ૩૩,૯૮૮ કેસ નોંધ્યા છે જેમાંથી ૧૬,૧૪૮ કેસોમાં તપાસ પૂર્ણ કરવામાં આવી છે. આ કાયદા હેઠળ ૮,૪૪૦ કારણદર્શક નોટિસો જારી કરવામાં આવી હતી. તે જ સમયે, એજન્સીએ ફયુજિટિવ ઇકોનોમિક ઓફેન્ડર્સ એક્ટ હેઠળ ૧૫ લોકો સામે કાર્યવાહી કરી છે. જેમાંથી ૯ લોકોને કોર્ટમાંથી ફરાર જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
રિપોર્ટમાં બીજું શું છે? ED એ PMLA ની જોગવાઈઓ હેઠળ ૨૦૦૫ થી કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ હેઠળ, એજન્સીને કાયદા દ્વારા સમન્સ, ધરપકડ, તપાસ દરમિયાન આરોપીની સંપત્તિ જપ્ત કરવા અને ગુનેગારો સામે કોર્ટમાં કાર્યવાહી કરવાની સત્તા આપવામાં આવી છે.
ડેટા જણાવે છે કે EDએ અત્યાર સુધીમાં આર્થિક અપરાધો સંબંધિત કુલ ૫,૯૦૬ ફરિયાદો નોંધી છે. તેમાંથી માત્ર ૨.૯૮ ટકા એટલે કે ૧૭૬ કેસ વર્તમાન અને પૂર્વ સાંસદો, ધારાસભ્યો અને MLC સામે નોંધાયેલા છે. અહેવાલો અનુસાર, PMLA હેઠળ અત્યાર સુધીમાં કુલ ૧,૧૪૨ પ્રોસિકયુશન ફરિયાદો અથવા ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં આવી છે અને આ ECIR અને કાર્યવાહીની ફરિયાદો હેઠળ કુલ ૫૧૩ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે.
ડેટા મુજબ, આ સમયગાળા સુધી પીએમએલએ હેઠળ કુલ ૨૫ કેસ પૂર્ણ થયા હતા અને ૨૪ કેસોમાં દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. એક કેસમાં નિર્દોષ છુટકારો થયો હતો. આ કેસોમાં મની લોન્ડરિંગ વિરોધી કાયદા હેઠળ દોષિત ઠરેલા આરોપીઓની સંખ્યા ૪૫ છે. આંકડા અનુસાર, દોષિત ઠેરવવાની ટકાવારી ૯૬ ટકા સુધી છે.
આ દોષિતોને કારણે રૂ. ૩૬.૨૩ કરોડની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી હતી, જ્યારે કોર્ટે દોષિતો સામે રૂ. ૪.૬૨ કરોડનો દંડ ફટકાર્યો હતો. વિરોધ પક્ષોએ ઘણી વખત EDની પોતાની કક્ષાના નેતાઓ સામે કાર્યવાહી કરવાનું પસંદ કરવા બદલ ટીકા કરી છે અને કહ્યું છે કે એજન્સીનો દોષિત ઠરાવવાનો દર નિરાશાજનક છે. ડેટામાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે નોંધાયેલા કુલ ૫,૯૦૬ ECIRsમાંથી, માત્ર ૮.૯૯ ટકા અથવા ૫૩૧ કેસ, એજન્સીના અધિકારીઓ દ્વારા શોધવામાં આવ્યા હતા અથવા દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા. આ ૫૩૧ કેસોમાં જારી કરાયેલા સર્ચ વોરંટની સંખ્યા ૪,૯૫૪ છે.
ડેટા અનુસાર, એજન્સી દ્વારા એન્ટી મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ કુલ ૧,૯૧૯ પ્રોવિઝનલ એટેચમેન્ટ ઓર્ડર જારી કરવામાં આવ્યા હતા, જે અંતર્ગત રૂ. ૧,૧૫,૩૫૦ કરોડની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી હતી. એજન્સી એન્ટી મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ વર્તમાન મુખ્યમંત્રીઓ, ટોચના રાજકારણીઓ, અમલદારો, બિઝનેસ જૂથો, કોર્પોરેટ, વિદેશી નાગરિકો અને અન્ય સહિત કેટલાક ઉચ્ચ પ્રોફાઇલ લોકોની તપાસ કરી રહી છે.
પીએમએલએની એડજ્યુડિકેટિંગ ઓથોરિટીએ આવા ૧,૬૩૨ જોડાણના ઓર્ડરની પુષ્ટિ કરી છે (રૂ. ૭૧,૨૯૦ કરોડની એટેચમેન્ટ હેઠળની સંપત્તિ સાથે), જ્યારે ૨૬૦ (રૂ. ૪૦,૯૦૪ કરોડની એટેચમેન્ટ હેઠળની સંપત્તિઓ સાથે) પુષ્ટિ માટે પેન્ડિંગ હતા. તેની જ્ચ્પ્ખ્ કાર્યવાહી વિશે વાત કરતા, EDએ કહ્યું કે તેણે આ વર્ષના જાન્યુઆરીના અંત સુધી આ નાગરિક કાયદા હેઠળ કુલ ૩૩,૯૮૮ કેસ શરૂ કર્યા છે અને ૧૬,૧૪૮ કેસોમાં તપાસનો નિકાલ કર્યો છે. ડેટા જણાવે છે કે જ્ચ્પ્ખ્ હેઠળ કુલ ૮,૪૪૦ કારણદર્શક નોટિસો (તપાસ પૂર્ણ થયા બાદ) જારી કરવામાં આવી હતી, જેમાંથી ૬,૮૪૭ પર નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. ૧૯૭૩ના ફોરેન એક્સચેન્જ રેગ્યુલેશન એક્ટ (FERA)ને રદ્દ કર્યા બાદ ૧૯૯૯માં FEMA ઘડવામાં આવી હતી.
એજન્સીએ એમ પણ કહ્યું કે તેણે ૧૫ લોકો સામે FEOAની કાર્યવાહી શરૂ કરી છે, જેમાંથી નવને અત્યાર સુધીમાં અદાલતો દ્વારા ભાગેડુ આર્થિક અપરાધી (FEOs) જાહેર કરવામાં આવ્યા છે, અને ૨૦૧૮માં લાવવામાં આવેલા કાયદા હેઠળ અટેચ કરેલી સંપત્તિ ૮૬૨.૪૩ કરોડ રૂપિયા છે. ગણતરી કરેલ. FEOA ની રચના નરેન્દ્રભાઇ મોદી સરકાર દ્વારા એવા લોકોને લકવા કરવા માટે કરવામાં આવી હતી જેમના પર ઉચ્ચ મૂલ્યની આર્થિક છેતરપિંડીનો આરોપ છે અને તેઓ કાયદાથી બચવા માટે દેશમાંથી ફરાર છે.
.png)
છેલ્લા 8 દિવસમાં સૌથી લોકપ્રિય
સૌરાષ્ટ્ર કચ્છ
સમાચાર ગુજરાત
દેશ-વિદેશ
ખેલ-જગત
ફિલ્મ જગત